Opinia dot. aspektów technologicznych i żywieniowych związanych ze stosowaniem dodatków do żywności oraz materiałami opakowaniowymi wypracowana przez Komitet Nauk o Żywności i Żywieniu oraz Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka podczas XI Konferencji z cyklu "Żywność, żywienie a zdrowie", Warszawa, 26.11.2019 r.
Podczas konferencji poruszano zagadnienia dotyczące najnowszych rozwiązań technologicznych w zakresie wytwarzania materiałów opakowaniowych, stosowania dodatków do żywności, jak również ich wpływie na jakość produktu oraz zdrowie konsumentów.
Dodatki do żywności są grupą substancji celowo dodawanych do żywności celem m.in. zapewnienia bezpieczeństwa mikrobiologicznego, utrzymania odpowiedniej jakości produktu poprzez ograniczenie niekorzystnych przemian po ich wyprodukowaniu. Należą do nich także takie związki jak witamina C (kwas askorbinowy) czy kwas cytrynowy. Ponadto, dodatek niektórych substancji pozwala na uzyskanie odpowiedniego efektu technologicznego (m.in. parówek bez osłonek), co poniekąd wymuszają na producentach sami konsumenci. Należy zwrócić uwagę, iż często zastosowanie mieszanek dodatków do żywności zamiast pojedynczego związku o podobnym działaniu, ze względu na występujące synergistyczne działanie, pozwala na zmniejszenie ich ilości dodawanej do produktu. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż substancje dodatkowe podlegają regulacjom w kwestii nie tylko możliwości stosowania poszczególnych substancji i rodzaju żywności, do której mogą być dodawane, ale również regulowana jest maksymalna dopuszczalna dawka. Istnieje jednocześnie bardzo duża grupa żywności, głównie żywności nieprzetworzonej lub mało przetworzonej, takiej jak warzywa, owoce czy niektóre rodzaje nabiału, do których nie wolno stosować substancji dodatkowych. Duża dostępność i powszechne stosowanie dodatków do żywności przez producentów (przy konieczności deklaracji ich użycia w składzie produktu) może budzić obawy konsumenta odnośnie ich nadmiernego wykorzystania. Zatem racjonalne wykorzystanie substancji dodatkowych leży w interesie zarówno producenta, jak i konsumenta. Konsument powinien zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż potencjalnym zagrożeniem związanym z przyjmowaniem substancji dodatkowych jest jednostronna dieta i nadmierne spożycie wielu produktów o wysokim stopniu przetworzenia i długim terminie przydatności do spożycia.
Stosowane w przetwórstwie żywności substancje dodatkowe, obok leków i pestycydów, można zaliczyć do najlepiej przebadanych toksykologicznie substancji, z którymi styka się człowiek. Podlegają one bieżącej analizie bezpieczeństwa ich stosowania i weryfikacji akceptowalnego dziennego spożycia (tzw. ADI) w świetle aktualnych doniesień naukowych, dzięki czemu konsument może być pewny, że substancje obecne w żywności są bezpieczne dla zdrowia. Takie podejście do tematu jest rzadko poruszane w prasie popularno-naukowej oraz mediach, przez co konsumenci mają niewłaściwy obraz przetwórców żywności, uznając, iż stosowanie dodatków do żywności jest celowym działaniem producentów żywności, mającym na celu pogorszanie jej jakości i wytworzenia produktu przy niższych kosztach.
Opakowania do żywności, oprócz swojego podstawowego celu jakim jest ochrona produktu, muszą także spełniać restrykcyjne wymogi dotyczące bezpieczeństwa, w tym związanego z migracją różnych związków z materiału opakowaniowego do żywności. Spośród różnych materiałów opakowaniowych, szczególną uwagę zwrócono na opakowania do żywności z tworzyw sztucznych i opakowania biodegradowalne oraz perspektywy ich wykorzystania w świetle nowych wymogów Gospodarki w Obiegu Zamkniętym (GOZ). W kontekście ekologicznym obecnie istnieją tendencje do zmniejszenia materiałochłonności produkcji opakowań, wykorzystania surowców bioodnawialnych, produkcji opakowań w całości biokompostowalnych lub ponownego wykorzystania zużytych opakowań.
Należy stwierdzić, że zrównoważona dieta, zawierająca właściwe proporcje składników pokarmowych i dostosowana do potrzeb organizmu człowieka oraz składająca się z żywności o różnych stopniu przetworzenia, stanowi najlepszy przepis na zachowanie zdrowia do później starości. Taka dieta w świetle aktualnej wiedzy jest bezpieczna w kontekście potencjalnych, niepożądanych skutków wynikających z nadmiernego pobrania substancji dodatkowych z żywnością, a jednocześnie pozwala się cieszyć smakiem wielu potraw, dzięki zwiększeniu ich trwałości i wzmocnieniu cech sensorycznych.